Vriendschap
Een dierbare vriendin van mij bevindt zich in een lastig parket. Intelligent als zij is, wikt en weegt zij voors- en tegens tegen elkaar af, in de hoop overzicht te krijgen en daarmee tot een juiste beslissing te komen. Van een kleine afstand zie en voel ik haar worsteling tussen hart en hoofd. Op momenten luister ik naar haar, steun ik haar en stel de vragen die bij mij opkomen. En er knaagt iets bij mij. Hoe graag ik ook zou willen; het lukt mij niet om waar te nemen zonder oordeel. Ik voel mij emotioneel betrokken bij haar en haar strijd. Diep van binnen spreekt een stem die haar zacht wilt influisteren waar ik denk dat zij goed aan doet. Maar waar doe ik goed aan? Is het projectie, wanneer ik met haar deel wat ik denk en voel? Of is het juist niet eerlijk, spreek ik van een verborgen agenda, wanneer ik mijn woorden inslik? En in dit alles, waar draait het nu eigenlijk om: wat is de definitie van vriendschap? Tijd voor verdieping.
In mijn eigen zoektocht naar het juiste antwoord op bovenstaande vragen, ben ik eens 360 graden om mij heen gaan kijken en heb ik gevraagd om feedback. Hoe pakt mijn vriend dit aan? Hoe denken collega’s over deze kwestie? Wat is de invalshoek van andere vrienden en vriendinnen? Doel van deze oefening was om te klankborden, antwoorden te krijgen op mijn vragen en mogelijk mijn horizon te verbreden. Al snel tekende zich een leuk en wellicht herkenbaar patroon af. De mannen aan wie ik mijn vragen voorlegde, haalden in eerste instantie hun schouders op. ‘Het is haar leven, haar keuze. Waarom zou jij je daarmee bemoeien?’ Toch kwam het al snel tot een mooie dialoog, waarbij de strekking vaak op hetzelfde neerkwam: als je vriendin vraagt om jouw inzicht of raad, geef deze dan ongezouten. Doet ze dat niet, laat haar dan haar eigen worsteling doorleven. Geen van de mannen leek zich zorgen te maken over de relatie tussen mij en mijn vriendin, dit in tegenstelling tot de dames die ik bij mijn onderzoek betrok. Zonder uitzondering richtten de dames zich primair op de verstandhouding tussen haar en mij en de toekomst. De inleving in mijn situatie was zeer groot en zij zagen vooral risico’s van het delen van mijn gevoelens en gedachten. Wat als zij het als een aanval ervaart, of belerend? Wat als zij een andere keuze maakt dan die jij aan haar hebt voorgelegd; blijft dit dan niet tussen jullie instaan? Anderen gaven er de voorkeur aan om mijn gevoelens en gedachten wel uit te spreken. Toen ik vroeg wat daarvoor de motivatie was, kreeg ik terug ‘dat ik er dan zelf vanaf ben, dat ik gedaan heb wat ik kon doen.’ De bal ligt dan als het ware bij haar.
Inzichten
Het rondje langs de velden heeft mij mooie inzichten gegeven. In veel van de gevallen, reageerden de mensen vanuit een primaire emotie. Angst. Het delen van de eigen gevoelens kan mogelijk nadelige gevolgen hebben voor de toekomst en daarom is het beter om te zwijgen. Stel je voor dat het blijvende schade veroorzaakt? De angst zorgt voor verkramping. Binnen de emotie angst is er ook een tegengestelde reactie, namelijk het wel delen van de gevoelens. Door te delen heb je de ander gewaarschuwd, je hebt geholpen en jij kunt het loslaten. Er wordt gehandeld vanuit de angstgedachte dat de ander het geheel niet overziet en een verkeerde keuze maakt. In feite zet je vraagtekens bij de zelfredzaamheid van de ander.
Wat kan ik nu zelf met deze inzichten? Voor mij is het helder geworden dat ook ik vanuit angst mijn vriendin wilde influisteren. Door mijn gedachten en gevoelens met haar te delen, zou ik haar behoeden voor een verkeerde keuze. Daarnaast komt het voort uit mijn behoefte aan controle. In feite was mijn onderliggende drijfveer dat ik het voor mijzelf makkelijker wilde maken. Opeens werd het glashelder: haar worsteling werd mijn worsteling. Mijn drijfveer om een einde te maken aan het wikken en wegen, een einde aan de onzekerheid, was groter geworden dan mijn liefde voor mijn vriendin. Verdorie, ik denk het beter te weten dan zij! In plaats dat ik haar vanuit gelijkwaardigheid bijsta in haar zoektocht, wilde ik het oplossen en wegnemen. En wie ben ik om dat te doen? Dankzij dit inzicht is er rust gekomen en weet ik dat mijn vriendin, welke keuze zij ook maakt, op haar pootjes terecht zal komen. Het is niet aan mij om haar pad uit te stippelen. Vraagt zij mij om advies of raad, dan deel ik mijn gedachten en gevoelens in mildheid met haar, niet vanuit de behoefte om het probleem op te lossen. Ik vertrouw haar namelijk in haar zoektocht en ben er voor haar, ongeacht de uitkomst. En is dat niet de definitie van vriendschap?